تستفا

Acer cappadocicum Gled. (Aceraceae)
E:Coliseum maple
نام فارسي: شيردار
مترادف:A.cultratum Wall – A. laetum C.A.May.
درخت متوسط به ارتفاع تا 20 متر
برگ: داراي 5 تا 7 لوب سه گوش نوك دار بلند و كشيده، قاعده قلبي شكل، سطح زير برگ به جز در محل رگبرگهاي اصلي صاف و بدون كرك است. دمبرگ به طول 3 – 12 سانتيمتر، شيرابه دار و بدون كرك.
گل: سبز فام، در گل آذين ديهيم يا خوشه اي ايستاده. زمان گلدهي در ارديبهشت.
ميوه: دي سامار، زاويه بين بالها منفرجه، بدون كرك.
پراكنش جغرافيايي در ايران: مناطق مختلف استانهاي گرگان، مازندران، گيلان، ارسباران.
پراكنش جهاني: شمال ايران، شمال شرق آناتولي، قفقاز، پاكستان.

Arrhenatherum kotschyi Boiss.
Family: Poaceae
اسامي فارسي: يولافك، جوسيخ
مشخصات گياهشناسي: گياهي علفي چندساله، دسته اي كم و بيش تُنك، داراي بن
پيازي زرد متمايل به سفيد و گاهي ارغواني تيره. ساقه هاي ماشوره اي افراشته، كم و
بيش نازك و ظريف، به ارتفاع تا 100سانتيمتر، بدون كرك، برگها با پهنك خطي
باريك، نوكدار، تخت، گلآذين پانيكول.
Arrhenatherum kotschyiاز گندميان علوفه اي بسيار مرغوب با شكل رويشـي
دستهاي كم و بيش تُنك و فصل رشد سرد است كه انتشـار گسـترده اي در كشـور دارد.
اين گونه نسبت به سرما، يخبندان و خشكي مقاوم است و به دليل سيستم ريشـه دوانـي
كم عمق و گستره افقي محدود آن و همچنين قطر يقه كوچك نقش موثري در حفاظـت
خـاك نـدارد. بـه عـلاوه نسـبت بـه چـراي سـنگين مقـاوم نمـيباشـد. A. kotschyi
خوشخوراكي بسيار زيادي براي انواع گروههاي دام با ارزش رجحاني بيشتر براي گـاو
دارد، به طوري كه با ميل و رغبت از آن چرا ميكنند

اسامي فارسي: دم روباهي، شغالدم
مشخصات گياهشناسي: گياهي علفي چندساله، داراي ساقه هاي زيرزميني كوتاه فيبـري
و ضخيم. ساقه هاي ماشورهاي متعدد، افراشته، به ارتفاع تـا 70سـانتيمتـر، سـبزمات و
متمايل به كبود، بدون كرك، برگها با پهنك باريك، نوكدار، تخـت يـا لبـه درونپـيچ،
گلآذين پانيكول فشرده، تقريباً ارغواني و متمايل به بنفش كمرنگ، پوشيده از كركهاي
براق.
Alopecurus textilisاز گندميان علوفه اي بسيار مرغوب با شكل رويشي چمنـي
كم و بيش پرپشت و فصل رشد سرد است كه انتشار نسبتاً گسـترده  اي در كشـور دارد.
اين گونه نسبت به سرما و يخبندان مقاومت زيـادي دارد و يكـي از فـراوانتـرين و بـا
ارزشترين گندميان كوهسري است كه روي خاكهاي كم عمق و شيبدار استقرار يافته
و نقش مهمي را در حفاظت خاك شيبهاي تند ايفا ميكند. A. textilisبه دليل وجـود
ساقه هاي زيرزميني فيبري و ضخيم خود نسبت به چرا و لگدكوب شـدن بسـيار مقـاوم
است. اين گياه خوشخوراكي بسيار زيادي براي انواع كلاسه دام قبل از بذردهي دارد

اسامي فارسي: قياق
مشخصات گياهشناسي: علفي چندساله، دستهاي انبوه، بدون ساقه هاي زيرزميني.
ساقه هاي ماشورهاي افراشته يا خميده – برافراشته، متعدد، به ارتفاع تا 60سانتيمتر.
برگها با پهنك باريك خطي، لبه درونپيچ، سطح بالايي زبر، سطح زيرين صاف
گلآذين سنبله خطي، كم و بيش استوانهاي
Agropyron desertorumاز گندميان علوفهاي بسيار مرغوب بـا شـكل رويشـي
دستهاي پرپشت و فصل رشد سرد است كه بومي ايران نمي باشد و در دهه 40بـذر آن
از طريق سازمان خواروبار و كشاورزي جهاني بـه كشـور وارد شـده اسـت و در تمـام
نواحي رويشي ايران – توراني كشور گسترش يافته اسـت. ايـن گونـه مقاومـت زيـادي
نسبت به سرما، به ويژه خشكي دارد و به همين دليل براي اصلاح و توسعه مراتع نيمـه
خشك و خشك سرد و همچنين كشت در ديمزارهاي كمبـازده توصـيه مـي شـود. .A
desertorumدر مرحله رويشي براي انواع گروههاي دام بسيار خوشخوراك است، امـا
در مرحله بذردهي از خوشخوراكي آن كاسته ميشود

گياهي علفي چندساله، چمني انبوه، داراي ساقه هاي رونده و
ساقه هاي زيرزميني طويل. ساقه هاي ماشورهاي افراشته، به ارتفاع تا 30سانتيمتر.
برگها با پهنك خطي يا سرنيزهاي، نوكتيز، سبزكلمي، كركدار، حاشيه زبر؛ گلآذين
پانيكول سنبله مانند )مركب از خوشه ها( با سنبلچه هاي فشرده، كروي يا مستطيلي،
كركدار.
Aeluropus lagopoidesاز گندميان علوفهاي هالوفيت بسيار مرغـوب بـا شـكل
رويشي چمني و ساقه هاي رونده و زيرزميني طويل است كه انتشار بسيار گستردهاي در
كشور دارد و اغلب چمنزارهاي انبوه و خالصي را در عرصههاي شور با سطح ايستابي
بالا تشكيل ميدهد. مقاومت زياد به شوري اين گونه به دليل وجـود غـدههـاي نمكـي
روي برگها است كه املاح را به صـورت دانـه هـاي نمكـي از گيـاه خـارج مـيكننـد.
A. lagopoidesبه واسطه وجود ساقه هاي رونده و ساقه هاي زيرزميني فراوان علاوه بر
مقاومت زياد به چرا و شرايط غرقابي، خشكي شديد و دماي بسيار بالا را نيز به خـوبي
تحمل مي كند. اين گياه براي انواع گروه هاي دام خوشخوراك است.

گلابی وحشی، گلابی اروپایی و یا ناک، به انگلیسی: European pear، Wild Pear, Common pear

یکی از  گونه های گلابی است که در اروپا در مرکز و قرش و در آمریک به صورت دست کاشت و همچنین در جنوب غرب آسیا و  به صورت طبیعی یافت میشود. گلابی اروپایی در شمال و غرب یران نیز یافت می شود.

این گونه از خانواده Rosaceae ، درختانی به ارتفاع 4 تا 9 متر است. در برخی مواد تا ارتفاع 13 متر نیز ثبت شده است. درختی است خزان کننده. گونه ای تک پایه، به وسیله حشرات گرده افشانی می کند. مناسب برای: خاکهای سبک (شنی) ، متوسط (لومی) و سنگین (رس)، خاک خوب زهکشی شده را ترجیح می دهد و می تواند در خاک رس سنگین رشد کند. PH مناسب: خاکهای اسیدی ، خنثی و اساسی (قلیایی). این گیاه می تواند به صورت نیمه سایه یا بدون سایه رشد کند. خاک مرطوب را ترجیح می دهد و می تواند خشکی را تحمل کند. این گونه می تواند آلودگی جو را تحمل کند.

درخت گلابی وحشی دارای میوه سخت است و طمع آن بین شیرین و ترش قرار دارد. این درخت برای میوه دهی نیاز به سرمای کافی در زمستان دارد. 

این مقاله کامل نیست و ادامه دارد.

زالزالک، خغجه یا کیاک، به همدانی گیویج، کردی: بلچ یا گوج

با نام علمی : Cratagus aronia .L Bosc

با میوه شفت با هسته ناشکوفا، با آندوکارپ گوشتی و آبدار

این گونه همخانوده گلسرخیان یا Rosaceae، دارای اشکال مختلف به صورت درخت و درختچه است، در نیمکره شمالی در اروپا، آسیا و شمال آفریقا رشد میکند. بومی مناطق تقریبا معتدله است. در انگلیسی به آن Hawthorns با تلفظ هاوتورن میگویند. گونه بومی اروپا با نام علمی C. monogyna است و نام اصلاح نشده اغلب در انگلیس و ایرلند مورد استفاده قرار می گیرد. نام علمی جن ریشه یونانی دارد و از kratos به معنی نیرو یا دوام گرفته شده است. شاید این نام گذاری به خاطر چوب محکم آن باشد.

درختان جنس Cratagus معمولا به صورت درخت و یا درختچه یافت میشوند و بلندی آنها بین 5 تا 15 متر متغیر است. با میوه های کوچک شبه انار و شاخه های خاردار. معمولا در درختان جوان پوست تنه یا بارک (رتیدوم) آن خاکستری روشن است. شکاف های طولی کم عمق با لبه های باریک در درختان بزرگتر دیده می شود. خارها شاخه هایی با نوک تیز و کوچک هستند که از شاخه های دیگر یا از تنه سرچشمه می گیرند و معمولا 1 تا 3 سانتیمتر طول دارند. برگها به صورت مارپیچی روی شاخه های بلند مرتب می شوند. برگ اکثر گونه ها حاشیه های لوب یا دنده ای دارند و از نظر شکل تا حدودی متغیر هستند.

از نظر اکولوژیک:

زالزالک برای بسیاری از گونه های پرندگان و پستانداران غذا و سرپناه به حساب میآید. و گلها برای بسیاری از حشرات تغذیه کننده شهد مهم هستند. زالزاک به عنوان منبع غذایی برای لارو بسسیاری از گونههای پروانه تخم مرغی استفاده میشود. این گونه برای پرندگان برفک و واکس بسیار مهم است و منبع تغذیه برای زمستان به حساب می اید. انها میوه زالزالک را به جوجه های خود می خورانند و دانه آن را به محیط پراکنده می کنند.

این گونه از نطر دارویی برای کاهش خطر ابتلا به نارسایی قلبی و کاهش دهنده فشار خون مناسب است. همچنین در کنترل اضراب نیز مفید است.

ترجمه: عدنان کریمی

منبع: 

اصولا بحث کولتیوارهای سیب در مورد گونه­ های وحشی آن مطرح نیست و بیشتر در مورد گونه زراعی آن اهمیت دارد. کولتیوارهای زراعی از این جهت حائز اهمیت هستند که هر کولتیوار نشان دهنده یک نوع خاص سیب با منشا و کیفیت متفاوت است. Malus × domestica در بر گیرنده 7500 کولتیوار که از کشورهای مختلف دنیا تهیه شده می­باشد. کولتیوارهای زیادی با ویژگی­های خوبی که آنها را برای کشاورزی تحت شرایط خاص مناسب می­سازد، اما تعداد کمی از این مناطق در مقیاس جهانی قادر به تولید سیب هستند (Mooreو همکاران، 1991).

توسعه کولتیوارهایی از سیب برای این که یک کولتیوار با چند ویژگی­ مناسب یکنواخت و ویژگی­های سازگار، میوه با کیفیت تجاری مناسب، قابلیت ماندگاری و ذخیره سازی بالا و مقاومت بالا در برابر آفات یافت شود، یک فرآیند هزینه ­بر و طولانی مدت است (O’Rourke، 2003). اخیرا تحقیقات برای رسیدن به این ویژگی­ها انجام شده است. برجسته­ترین ویژگی­های میوه سیب شامل اندازه، شکل، رنگ، ترشی و اسیدیته، شیرینی، مزه و طعم، مقاومت در برابر بیماری­ها و تنش­های زنده، زمان بهره­برداری، قابلیت ذخیره سازی می­باشد (PereiraI-Lorenzo، 2009). در اوایل و اواسط قرن اخیر، تعداد زیادی از پرورش دهندگان کوچک سیب جنگلی تعداد کمی کولتیوار برای استفاده خودشان و برای بازار محلی خود پرورش می­دادند ولی امروزه تقریبا در کل، پرورش تجاری سیب برای بعضی مواقع قبل از این که فروخته شوند ذخیره می­شوند و بنابراین کولتیوارها باید قابلیت ذخیره سازی مناسبی داشته باشند (Fergusonو Boyd، 2002). بیشتر کولتیوارهای قدیمی سیب در اطراف باغستان­های سیب جمع­آوری شده­اندبه طوری که شانس نهالهایی که به طور کلی از کولتیوارهای جدیدتر مشتق شده است (از برنامه تولید مثل و یا از امثال آن) از دیگر کولتیوارها بیشتر بوده است (Janickو Moore، 1996؛ Brownو Maloney، 2005). اگرچه گیاهان تراژنی برای برخی از کولتیوارهای سیب تولید شده است(Seongو همکاران، 2005؛ Chevreauو همکاران،2011؛ Wuو همکاران، 2011) اما استفاده از این رقم­ها در بازار همه­گیر نشده است. برخی از کولتیوارهای عمده و برجسته در جدول (1) لیست شده است (O’Rourke، 2003؛ Hampsonو همکاران، 2003). در حدود 20 سال پیش "Golden delicious" مهمترین و گسترده­ترین کولتیوار در سطح دنیا به پیروی از کولتیوارهای سیب "Cox’s Orange Pippin"، "Rome Beauty"، "Belle de boskoop"، "Granny Smith"، "Jonathan" و "McIntosh" به طور وسیع گسترش یافت (Mooreو همکاران، 1991). بعد از این کولتیوارهایی مانند "Elstar"، "Fuji"، "Gala" و "Jonagold" خیلی شهرت پیدا کردند در حالی که رقم­های دیگر سیب مانند "Rome Beauty" و "Belle de Boskoop" از شهرتشان کاسته شد.

سیب (Malus) از خانواده گلسرخیان (Rosaceae)، یکی از جنس هایی است که در مناطق ارتفاعی مختلف در جنگل­های شمال کشور وجود دارد[1]. جنس سیب در جنگل­های شمال از آستارا تا گلیداغی و در ارتفاعات مختلف، از ساحل دریا تا حدود فوقانی جنگل و حتی نواحی استپی پیش می­رود. در دامنه­های جنوبی البرز و دشت ارژن و نیز در شاهپور در کردستان و هرسین و بیستونکرمانشاه و در دورود لرستان نیز دیده شده است. حداقل ارتفاع آن جلگه­های ساحلی آستارا و حد فوقانی آن ارتفاعات جنوبی کندوان در ارتفاع 2700 متری می­باشد (ثابتی، 1388).

علاوه بر ارزش اکولوژیکی، سیب به لحاظ تجاری و دارویی نیز یک گونه استراتژیک محسوب می­شود. سیب بعد از انگور با ارزش مالی بیش از سی ­و ­یک میلیارد دلار در رتبه هفدهم تولید محصولات کشاورزی در سرتاسر جهان قرار دارد (FAO[2]، 2013). به طور مثال ارزش تولید سیب در کشور آمریکا در سال 2011 بالغ بر 2.5 میلیارد دلار بود (USDA[3]، 2013). سرانه مصرف سیب در آمریکا در سال 2008 حدود 21 کیلوگرم مصرف به صورت میوه تازه و به صورت فرآوری شده 14 کیلوگرم بود. درختان سیب با قطر حداقل 5 سانتیمتر شروع به تولید میوه می­کنند. از لحاظ صادرات سیب درختی آمریکا رتبه اول و ایران رتبه دوازدهم در کل دنیا را دارا می­باشند. در بیشتر استان­های کشور ما ، بخصوص استان­های سردسیر باغات سیب درختی وجود دارد. در میان استان­های کشور، استان آذربایجان­غربی طی 20 سال گذشته از لحاظ آمار تولید سیب با 27 درصد مقام اول را در کل کشور کسب کرده است (باقرزاده، 1388). از نظر دارویی نیز مطالعات نشان می­دهد که مصرف یک سیب متوسط در روز ابتلا به سرطان و پارکینسون (Hyson، 2011) و همچنین ابتلا به دیابت را کاهش می­دهد (Hyson، 2011).

البته درختان سیب به دلیل دارا بودن صفات مانند شکوفه­دهی انبوه، شاخه­های انبوه تابستانه، تنوع رنگ در میوه، تنوع رنگ پوست تنه در زمستان از نظر زینتی نیز با ارزش محسوب می­شوند ( KeltوCox ، 2008).

منابع:

[1] - البته لازم به توضیح است فلور ایران به لحاظ در بر گرفتن بسیاری از گونه های خانواده گلسرخیان از جمله Sorbus spp، Cotoneaster. spp، انواعی از گونه­های ولیک Crataegus spp انواعی از گونه­های Prunus L spp از جمله P.spinosa, P. divaricateبسیار غنی است (مظفریان، 1382؛ ثابتی، 1388؛ خاتم ساز، 1369).

3-Food and Agriculture Organization

4-Unated States Department of Agriculture

در سالهای اخیر سیل های زیادی در خیلی از استان های ایران اتفاق افتاده است. شاید این سوال در ذهن خیلی از ماها شکل گرفته باشد که این روزها چه خبره که این همه سیل در جای جای ایران در حال اتفاق افتادن است. خوب این می تواند دلایل بسیاری داشته باشد. اما در این مطلب من قصد دارم به مهمترین دلایل آن اشاره کنم.

1) ازبین رفتن جنگل ها و پوشش گیاهی

یکی از مهمترین دلایل ایجاد سیل در ایران را می توان با اطمینان به این مورد مربوط دانست. توضیح این مسئله بسیار ساده است، درختان و درختچه ها با ریشه خود باعث حفظ تراکم خاک اطراف خود می شوند و به این وسیله میزان نفوذ پذیری خاک را افزایش می دهند. در خاک های جنگلی شمال کشور در یک متر مربع خاک با احتساب ریز ریشه ها چیزی حدود 50 کیلومتر ریشه وجود دارد. جنگل و پوشش گیاهی نه تنها باعث جلوگیری از بروز سیل می شوند بلکه باعث حفظ خاک هم می شود. 

با افزایش ریشه درختان، درختچه ها و بوته ها در دل خاک میزان آب زیر زمینی نیز افزایش یافته و سفره های اب زیر زمینی را غنی می کند. بهترین مثال برای کارکرد جنگل در جلوگیری از سیل کشور کامرون است. کامرون کشوری سرسبز با جنگلهای همیشه سبز استوایی و بارندگی سالانه 10 متر اگر جنگل را از آن حذف کنیم قطعا در تمام طول سال زیر آب خواهد رفت.

با این وجود باز هم با این جنگل های وسیع سیل رخ می دهد.

2) تغییرات اقلیمی

عامل دوم را می توان به تغییرات اقلیمی مربوط دانست. تغییر فرم بارش از برف به باران در برخی مناطق و همچنین تغییر فرم بارش از باران به برف مخصوصا در شمال کشور در چند سال پشت سر هم حاکی از تغییرات اقلیمی در مناطق مختلف کشور است که حاصل گرمایش جهانی است.

تصاویری از بارش برف در مازندران و گیلان نقاطی از کشور که در گذشه به ندر بارش برف داشته اند.

منبع : کتاب دکتر چاهوکی

دانلود رایگان200 نکته برای مدیریت ریسک

با فرمت PDF 

تأليف
دکتر علی شهنوازی

78 صفحه