تستفا

زالزالک، خغجه یا کیاک، به همدانی گیویج، کردی: بلچ یا گوج

با نام علمی : Cratagus aronia .L Bosc

با میوه شفت با هسته ناشکوفا، با آندوکارپ گوشتی و آبدار

این گونه همخانوده گلسرخیان یا Rosaceae، دارای اشکال مختلف به صورت درخت و درختچه است، در نیمکره شمالی در اروپا، آسیا و شمال آفریقا رشد میکند. بومی مناطق تقریبا معتدله است. در انگلیسی به آن Hawthorns با تلفظ هاوتورن میگویند. گونه بومی اروپا با نام علمی C. monogyna است و نام اصلاح نشده اغلب در انگلیس و ایرلند مورد استفاده قرار می گیرد. نام علمی جن ریشه یونانی دارد و از kratos به معنی نیرو یا دوام گرفته شده است. شاید این نام گذاری به خاطر چوب محکم آن باشد.

درختان جنس Cratagus معمولا به صورت درخت و یا درختچه یافت میشوند و بلندی آنها بین 5 تا 15 متر متغیر است. با میوه های کوچک شبه انار و شاخه های خاردار. معمولا در درختان جوان پوست تنه یا بارک (رتیدوم) آن خاکستری روشن است. شکاف های طولی کم عمق با لبه های باریک در درختان بزرگتر دیده می شود. خارها شاخه هایی با نوک تیز و کوچک هستند که از شاخه های دیگر یا از تنه سرچشمه می گیرند و معمولا 1 تا 3 سانتیمتر طول دارند. برگها به صورت مارپیچی روی شاخه های بلند مرتب می شوند. برگ اکثر گونه ها حاشیه های لوب یا دنده ای دارند و از نظر شکل تا حدودی متغیر هستند.

از نظر اکولوژیک:

زالزالک برای بسیاری از گونه های پرندگان و پستانداران غذا و سرپناه به حساب میآید. و گلها برای بسیاری از حشرات تغذیه کننده شهد مهم هستند. زالزاک به عنوان منبع غذایی برای لارو بسسیاری از گونههای پروانه تخم مرغی استفاده میشود. این گونه برای پرندگان برفک و واکس بسیار مهم است و منبع تغذیه برای زمستان به حساب می اید. انها میوه زالزالک را به جوجه های خود می خورانند و دانه آن را به محیط پراکنده می کنند.

این گونه از نطر دارویی برای کاهش خطر ابتلا به نارسایی قلبی و کاهش دهنده فشار خون مناسب است. همچنین در کنترل اضراب نیز مفید است.

ترجمه: عدنان کریمی

منبع: